Het begrip ATEX heeft het over alle situaties waar een kans op een gas- of stofexplosie gevaar bestaat. Bedrijven die werken in explosiegevaarlijke omgevingen zoals graansilo's, houtbewerkingsafdelingen, terminals (poeders, vloeistoffen, gassen) moeten maatregelen nemen zodat werknemers op een veilige manier hun werkzaamheden kunnen uitvoeren.

De eenvoudigste manier op explosieveiligheid te garanderen is ervoor te zorgen dat er geen brandbare stof aanwezig is. Lukt dit niet dan moeten de omstandigheden worden beheerst.

Explosiegevaar is aanwezig zodra een mengsel van lucht en een brandbare stof (in de vorm van gassen, dampen, nevels of stof) onder atmosferische omstandigheden wordt ontstoken en na ontsteking uitbreidt totdat alle brandbare stof verbrand is. Het explosiegevaar kan zich uiten in drie vormen:

• gasexplosiegevaar;
• nevelexplosiegevaar;
• stofexplosiegevaar.

Er zijn een tweetal  ATEX richtlijnen opgesteld.

- 114 richtlijn gaat over de normen aan apparatuur en producten die gebruikt worden in een explosiegevaarlijke omgeving.

- 153 richtlijn (artikel 3.5 a-f Arbeidsomstandighedenbesluit) beschrijft de veiligheidseisen die werkgevers moeten treffen zodat medewerkers veilig en gezond kunnen werken in omgevingen met explosiegevaar. Is er een kans op explosieve atmosferen dan moet er een Explosieveiligheidsdocument (EVD) voorhanden te zijn.